Een mens wil wel veranderen, maar niet veranderd worden. Een waarheid waar ik jeuk van krijg op de meest ongemakkelijke plaatsen.
Iedereen die werkt heeft ooit een eerste dag gehad, een eerste week. Een tijd waarin je je de hele dag loopt te verwonderen over alles wat er kan en wat niet op je nieuwe werkplek. En talloze mensen hebben op een gegeven moment gedacht: “ Hè? Waarom doen ze dat zo, dat is raar.” Gelukkig is er altijd een collega die de moeite neemt om uit te leggen dat deze handelswijze helemaal niet raar is. Integendeel, zo werkt het het beste en bovendien: “Zo doen we het al jaren”. En dan komt de dag dat je zelf de nieuwe stagiair of medewerker mag helpen die aan je vraagt: “Waarom?” en je hoort uit je eigen mond de echo van wat die ander ooit tegen jou zei.
En dan is het te laat. Je hebt je als het ware overgegeven aan ‘het onvermijdelijke’, een typisch soort cynisme, de gedachte dat de dingen nu eenmaal gaan zoals ze gaan. Doodzonde, want zolang je je blijft verbazen, verwonderen en soms zelfs ergeren, blijf je ook bereid om er wat aan te doen. Om te veranderen.
Dat laatste is hard nodig, want de wereld om ons heen verandert continu. Innovatie is overal en altijd en het verandert onze kijk op het leven. We weten meer, we kunnen meer, en we verwachten, nee we eisen steeds meer. Organisaties moeten daarom ook constant op zoek naar nieuwe verdienmodellen. Eerder al is de hele muziekindustrie onderuit gegaan, gevolgd door hun collega’s van de film en video. Nu volgen andere branches onder druk van initiatieven als Uber en airbnb. Allemaal trends die aangewakkerd worden door ons consumenten. Dezelfde consumenten die op kantoortijden naar hun werk gaan. We vragen zelf constant om verandering en vernieuwing.
Maar,
Op het momént dat we door de schuifdeur van ons werk lopen, gebeurt er iets vreemds.
Een politicus of overheidsdienaar noemt zijn buren geen buren meer maar burgers.
Hulpverleners hebben het over cliënten of patiënten en wie niet aan de leiding van de organisatie staat vraagt zijn baas wat er van hem verwacht wordt vandaag. Dezelfde personen die in hun vrije tijd de meest mooie beslissingen nemen blijven wachten totdat een MT de richting wijst. En juist die MT’s raken de weg een beetje kwijt, want die hebben van de directie gehoord dat hun team het op eerste plaats zelf moet doen.
Als het helemaal tegenzit, komen via de buitenwereld de crisis signalen via ontelbare media binnen.
Het is tijd voor Wendbare Organisaties, die versnellen en van koers wijzigen als het er op aankomt. Als er verzilverd kan worden. Echter, als je geleerd hebt om van je organisatie een tanker te maken die in een rechte lijn blijft doorvaren, dan is het morgen niet ineens een soepele speedboot. En al helemaal geen vloot. Dat is een kwestie van proberen en vooral van
Leren
leren
leren
Gelukkig hebben we daar allemaal ervaring mee. Hoe ging dat ook weer?
Leren is de verkenning van het onbekende. Het is verandering in zichzelf. En als je weet wat je wilt bereiken leert het beter; we weten allemaal nog wel dat leren makkelijker werd toen je je toekomstige beroep had uitgekozen. Iets waar je in geloofde en dat bij je hoorde. Waarom is werken dan zo vaak weer alsof je rijtjes van buiten aan het stampen bent, zonder dat je ook maar het geringste idee van het waarom. Jammer toch, dat we ons vaak op zo’n manier tekortdoen?
Dus nee, mensen willen niet veranderd worden, maar ze willen wel degelijk bouwen aan iets waar ze in kunnen geloven. Dat de wereld misschien wel een beetje beter maakt. Dan wordt veranderen leuk, zoals het water dat langs je bootje omhoog spat op een zondagmiddag. Dan willen mensen zelf veranderen, dan keer je terug naar de energie van je eerste werkdag. Vaak is het ook dan nog steeds moeilijk, maar goed van een beetje uitdaging is nog niemand dood gegaan.